Ι. Ναός Παναγίας Παντάνασσας, πλατεία Μοναστηρακίου, Αθήνα

Κατηγορία Μνημείου	Επιλεγμένες Κατηγορίες: Προγενέστερο του 1453
Όνομα	Κύριο όνομα Ι. Ναός Παναγίας Παντάνασσας, πλατεία Μοναστηρακίου, Αθήνα Άλλα ονόματα: Ι. Ναός Κοίμησης Θεοτόκου, Πλ. Μοναστηρακίου, Αθήνα Παντάνασσα, Πλ. Μοναστηρακίου, Αθήνα Μεγάλο Μοναστήρι, Πλ. Μοναστηρακίου, Αθήνα Μικρομονάστηρο, Πλ. Μοναστηρακίου, Αθήνα Μοναστηράκι, Πλ. Μοναστηρακίου, Αθήνα
Περιγραφή	Ο ναός της Παναγίας Παντάνασσας στην πλατεία Μοναστηρακίου στην Αθήνα ιδρύθηκε πιθανώς κατά το 10ο αιώνα, αν και δεν έχει γίνει ακριβής χρονολόγησή του. Σε σιγίλιο του 17ου αιώνα αναφέρεται ως Μεγάλο Μοναστήρι, αλλά από την Επανάσταση και μετά, η ονομασία Μεγάλο Μοναστήρι εξέπεσε σε Μικρομονάστηρο ή Μοναστηράκι, ονομασία με την οποιά είναι ευρέως γνωστή σήμερα και η περιοχή. Η σωζόμενη σήμερα εκκλησία της Παντάνασσας χρονολογείται στο 17ο αιώνα. Πρόκειται για τρίκλιτη θολοσκέπαστη βασιλική χωρίς νάρθηκα. Το τριώροφο κωδωνοστάσιο είναι προσθήκη του 1911 στη βορειοδυτική γωνία του ναού. Ο εσωτερικός διάκοσμος του ναού εντάσσεται στο ρεύμα του λαϊκότροπου νεοκλασικισμού και χρονολογείται στα 1911. Οι εικόνες του τέμπλου φιλοτεχνήθηκαν από τον Φώτη Κόντογλου και τα βημόθυρα από τον Γιάννη Τσαρούχη. Κατά τη διάρκεια κατασκευής του μετρό στην πλατεία Μοναστηρακίου, τα έτη 2002-2006, ανασκαφές στο εσωτερικό και τον περιβάλλοντα χώρο του ναού έφεραν στο φως άγνωστα στοιχεία της οικοδομικής του ιστορίας και σημαντικά ευρήματα.
Τύπος προστασίας	Τύπος προστασίας από το Υπουργείο Πολιτισμού: Κήρυξη Αρμόδια Υπηρεσία: ΕΦΑ Πόλης Αθηνών
Γεωγραφική Περιοχή	Διοικητική Δικαιοδοσία Καλλικράτης ΑΤΤΙΚΗΣ, ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΑΘΗΝΩΝ, ΑΘΗΝΑΙΩΝ, ΑΘΗΝΑΙΩΝ, 1ου ΔΗΜ. ΔΙΑΜΕΡ. ΑΘΗΝΑΙΩΝ Σύγχρονα Τοπωνύμια Πλ. Μοναστηρακίου
Επιστημονική Τεκμηρίωση	Χρονολόγηση Από: Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος Έως: Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος Τύπος χώρου / μνημείου: Θολοσκεπής Βασιλική Τεκμηρίωση: Ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης θολοσκέπαστης βασιλικής, με το ευρύ κεντρικό κλίτος να στεγάζεται από κυλινδρικό θόλο και τα πλάγια κλίτη από σταυροθόλια τα οποία εξωτερικά καλύπτονται με δίρριχτες στέγες. Το κωδωνοστάσιο, κατασκευή και προσθήκη του 1911 στη ΒΔ γωνία του ναού, είναι τριώροφο και στεγάζεται με τρούλο σε οκταγωνικό τύμπανο. Κατά τη διάνοιξη της πλατείας Μοναστηρακίου, στα πλαίσια κατασκευής του Μετρό, ανασκαφές στο εσωτερικό και τον περιβάλλοντα χώρο του ναού έφεραν στο φως κατάλοιπα μεσοβυζαντινού κοιμητηριακού ναού, δύο οικοδομικές φάσεις πρώιμων μεταβυζαντινών χρόνων, λείψανα των οποίων ενσωματώθηκαν στη σημερινή τρίκλιτη καμαροσκέπαστη μεταβυζαντινή βασιλική, και ερείπια του συγκροτήματος του Μεγάλου Μοναστηριού που περιέβαλλε την Παντάνασσα. Στα ευρήματα συγκαταλέγονται ταφές από τη μεσοβυζαντινή έως τη μεταβυζαντινή περίοδο εσωτερικά και εξωτερικά του μνημείου, με πλούσια κινητά ευρήματα και αποθέτες στο βόρειο και νότιο κλίτος με δεκάδες σπαράγματα τοιχογραφιών του 16ου αιώνα.
Φωτογραφικό Υλικό	Προβολή Φωτογραφιών

Είστε εδώ

Ι. Ναός Παναγίας Παντάνασσας, πλατεία Μοναστηρακίου, Αθήνα