Ι. Μονή Οσίου Λουκά, Στείρι, Βοιωτία
| Κατηγορία Μνημείου | |
|---|---|
| Όνομα | |
| Περιγραφή | Η Ι. Μονή του Οσίου Λουκά ιδρύθηκε το 10ο αι. από τον Όσιο Λουκά. Περιλαμβάνει δυο σημαντικούς από αρχιτεκτονική άποψη ναούς, τον Ι. Ναό Παναγίας και το Καθολικό του Οσίου Λουκά και χαρακτηριστικούς χώρους μιας βυζαντινής μονής (τράπεζα, κελιά κ.λπ.) Οι δυο ναοί, το καθολικό του Οσίου Λουκά και ο Ι. Ναός της Παναγίας, εφάπτονται μερικώς: η νότια τοιχοποιία του νάρθηκα του ναού της Παναγίας αποτελεί και τμήμα της βόρειας τοιχοποιίας του καθολικού του Οσίου Λουκά και ο εξωνάρθηκας της Παναγίας επικοινωνεί με τον κυρίως ναό του καθολικού. Ο Ι. Ναός της Παναγίας είναι παλαιότερος και χρονολογείται στο β' μισό του 10ου αι. Αποτελεί για την κεντρική και νότια Ελλάδα το πρότυπο του σύνθετου σταυροειδούς τετρακιόνιου εγγεγραμμένου με τρούλο ναού. Κεραμοπλαστικός διάκοσμος με ψευδοκουφικά εφαρμόστηκε για πρώτη φορά σε αυτό το μνημείο και επηρέασε για τρεις αιώνες τον τρόπο διαμόρφωσης των όψεων των σημαντικότερων ναών της νότιας Ελλάδας. Ο τρούλος του είναι το πρότυπο του λεγόμενου Αθηναϊκού τρούλου. Το καθολικό του Οσίου Λουκά κτίστηκε στις αρχές του 11ου αι. για να στεγάσει το λείψανο του Οσίου, γεγονός που επηρέασε καθοριστικά τόσο την αρχιτεκτονική του μορφή, που κατάγεται από τα παλαιοχριστιανικά μαρτύρια, όσο και το πρόγραμμα της εικονογράφισής του. Ο αρχιτεκτονικός του τύπος είναι οκταγωνικός με ευρύ τρούλο. Έχει δυο ορόφους και κρύπτη στο υπόγειο. Διακοσμείται με πλούσια ορθομαρμάρωση και ψηφιδωτά στον κεντρικό χώρο. Τοιχογραφίες σώζονται στα παρεκκλήσια και στην κρύπτη. Το συγκρότημα της μονής περιλαμβάνει και άλλα κτίρια αναγόμενα σε διάφορες φάσεις της μονής: ξενώνες, τραπεζαρία, αρχονταρίκι (σύγχρονα κτίρια), κωδωνοστάσιο, κελιά, πύργοι, αποθήκες, φωτάναμα, βορδοναρειό, τράπεζα, κινστέρνα, κρήνες. Στον ευρύτερο χώρο της μονής βρίσκονται τα παρακάτω μνημεία: - ο Ι. Ναός Αγίου Χαραλάμπους στο κοιμητήριο της Μονής Οσίου Λουκά - ο Ι. Ναός Αγίου Σπυρίδωνα στο μετόχι της Μονής Οσίου Λουκά - ο Ι. Ναός Αγίου Γεωργίου Λάκα, χτισμένος σε κατάλοιπα παλαιοχριστιανικής βασιλικής, - ο Ι. Ναός του Αγίου Ιωάννη Αβούρκου χτισμένος με αρχαίο οικοδομικό υλικό και με μεταβυζαντινές τοιχογραφίες, - ο Ι. Ναός σταυρικής κάτοψης μαρτυρούμενος ως Άγιος Δημήτριος. - λείψανα βυζαντινής οχύρωσης στην κορυφή του λόφου στα της μονής Στην οριοθέτηση του Οσίου Λουκά περιλαμβάνονται επίσης και οι θέσεις: - Μπούλιος, όπου διατηρούνται αρχιτεκτονικά κατάλοιπα οχυρωμένης ακρόπολης ελληνιστικών χρόνων που ταυτίζεται με την αρχαία φωκική πόλη Στειρίδα και αρχαίο νεκροταφείο. - Παλαιόκαστρο, δυτικά του χωριού Κυριάκι, όπου διατηρούνται ίχνη οχύρωσης και ίσως ταυτίζεται με την αρχαία φωκική πόλη Φλυγόνιον που καταστράφηκε το 346π.Χ από το στρατό του Φιλίππου - Γκουμουράκι Κυριακίου, όπου διατηρούνται λείψανα κτισμάτων που πιθανότατα σχετίζονται με την παρακείμενη ακρόπολη Παλαιοκάστρου. |
| Τύπος προστασίας |
|
| Καθεστώς Προστασίας |
ΥΑ ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ26/70047/1903 π.ε.ΒΔ 19-4-1921ΥΠΑΙΘΠΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΒΜΑ/ΤΑΧΜΑΕ/ 85715/20176/2942/288 |
| Γεωγραφική Περιοχή | |
| Φωτογραφικό Υλικό |
Προβολή Φωτογραφιών
|
