Παλαιό Πυλί Κω

Χρονολόγηση

Τύπος χώρου / μνημείου: Οικισμός
Τεκμηρίωση: Οθωμανικός Οικισμός Κονιαριού

Χρονολόγηση

Τύπος χώρου / μνημείου: Αποθήκη , Οικισμός , Εργαστήριο , Λουτρά , Χριστιανικός Ναός , Νερόμυλος
Τεκμηρίωση: Ο οικισμός Παλαιού Πυλίου εκτείνεται στο μεγαλύτερο μέρος του εκτός του κάστρου και ήταν οργανωμένος σε συστάδες σπιτιών γύρω από τις εκκλησίες. Τα περισσότερα σπίτια είναι σήμερα ημιερειπωμένα και χρονολογούνται στην ύστερη βυζαντινή περίοδο, την Ιπποτοκρατία και στην Τουρκοκρατία. Είναι ορθογώνια σε κάτοψη με στενές θύρες και μικρά ορθογώνια παράθυρα. Διατηρούνται επίσης εργαστήρια, αποθήκες, ένας νερόμυλος και πλήθος μικρών κυρίως μονόχωρων ναών. Στο νότιο τμήμα του οικισμού βρίσκεται μικρό λουτρό με δύο διαμερίσματα και ιδιαίτερα επιμελημένο θόλο στο θερμό τμήμα. Ο οικισμός εγκαταλείφθηκε στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα ? κατά την παράδοση εξαιτίας επιδημίας- και οριστικά στις αρχές του 20ου αιώνα.

Χρονολόγηση

Τύπος χώρου / μνημείου: Ισλαμικό Τέμενος
Τεκμηρίωση: Δύο μουσουλμανικά τεμένη.

Χρονολόγηση

Τύπος χώρου / μνημείου: Αρχαίο Ιερό
Τεκμηρίωση: Το Ιερό Δήμητρας και Κόρης βρίσκεται στη θέση Κυπαρίσσι, ΒΑ του όρους Ψωριάρη από όπου προέρχεται μεγάλος αριθμός αγαλμάτων του 4ου- 3ου αι. π.Χ. Το ιερό αποτελούνταν από έναν απλό οίκο για τη φύλαξη των αναθημάτων και η λατρεία γινόταν στην ύπαιθρο. Στις πηγές αναφέρεται η τέλεση των Θαλυσίων προς τιμήν των Ελευσίνιων θεοτήτων.

Χρονολόγηση

Τύπος χώρου / μνημείου: Καμαροσκεπής Μονόχωρος Δρομικός Ναός
Τεκμηρίωση: Μονόχωροι καμαροσκέπαστοι ναοί μικρών διαστάσεων: - Ι. Ναός Αγίου Ιωάννη Θεολόγου - Ι. Ναός Αγίων Ασωμάτων (πλούσιο εικονογραφικό πρόγραμμα 16ου/17ου αι.) - Ι. Ναός Αγίου Αντωνίου (10,70x5,10μ. 5ου αι.) - Ι. Ναός Αγίου Βασιλείου (5,43x2,54μ.) - Ι. Ναός Αγίου Νικολάου (κατάγραφος ναός) - Ι. Ναός Αγίου Κωνσταντίνου (5,70x2,65μ.) - Ι. Ναός Αγίου Γεωργίου (5,85x2,15μ.) - Ι. Ναός Αγίας Παρασκευής (μικρός μονόχωρος ναός διαστάσεων 4,65x1,90μ.) - Ι. Ναός Αγίου Ιωάννη Θεολόγου (ανατολικά του Παλαιού Πυλίου, μικρός μονόχωρος τρουλαίος ναός διαστάσεων 3,70x2,30μ.)

Χρονολόγηση

Τύπος χώρου / μνημείου: Μοναστηριακός Περίβολος , Τοιχογραφία , Νεκροταφείο , Καθολικό , Κελί (Μονής) , Μονή
Τεκμηρίωση: Η Βυζαντινή Ι. Μονή και ο ναός της Παναγίας των Καστριανών ιδρύθηκαν το έτος 1080 στο ΒΑ τμήμα του λόφου από τον Όσιο Χριστόδουλο τον Λατρηνό μετέπειτα ιδρυτή της Ι. Μονής Ιωάννη του Θεολόγου στην Πάτμο. Σήμερα σώζε­ται εκτός από το καθολικό, η ανακατασκευασμένη πτέρυγα των κελιών σε αρκετό ύψος στα Δ. του και ο μοναστικός περίβολος. Το καθολικό είναι μονόχωρος καμαροσκεπής ναός με ημικυκλική αψίδα ιερού και μεταγενέστερο νάρθηκα. Η ημικυλινδρική καμάρα που καλύπτει τον ναό ενισχύεται με τρία τόξα τα οποία εδράζονται σε ρωμαϊκούς και παλαιοχριστιανικούς μαρμάρινους κίονες σε δεύτερη χρήση. Οι κίονες εφάπτονται στους πλάγιους τοίχους του ναού όπου διαμορφώνονται τρία τυφλά αψιδώματα. Πολλά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά γλυπτά σώζονται σε δεύτερη χρήση στο εσωτερικό του ναού. Διατηρούνται ακόμα δύο στρώματα τοιχογραφιών, του 13ου και του 16ου αι. Κατά τη διάρκεια ανασκαφικών ερευνών αποκαλύφθηκε τμήμα κοιμητηρίου του οικισμού νότια του ναού και δεκαοχτώ ταφές στο εσωτερικό του.

Χρονολόγηση

Τύπος χώρου / μνημείου: Κατοίκηση
Τεκμηρίωση: Στη Δ πλευρά του λόφου εντοπίζονται ίχνη κυκλώπειας τοιχοποιίας και κεραμική της εποχής του χαλκού τα οποία συνηγορούν στην προϊστορική κατοίκηση της θέσης.

Χρονολόγηση

Τύπος χώρου / μνημείου: Κάστρο , Υδατοδεξαμενή (Υδραγωγείο) , Ακρόπολη , Πύλη (οχύρωση) , Οχυρωματικός Περίβολος , Φρουριακός Πύργος
Τεκμηρίωση: Το Κάστρο Παλαιού Πυλιού έχει σχήμα ακανόνιστου τραπεζίου και ακολουθεί το φυσικό ανάγλυφο του λόφου. Στη σημερινή του μορφή αποτελείται από τρεις περιβόλους. Ο Ι ή άνω περίβολος καλύπτει την κορυφή του λόφου, ο ΙΙ ή κάτω περίβολος καλύπτει μία μεγαλύτερη έκταση που εκτείνεται ανατολικά, δυτικά και νότια του περιβόλου Ι. Βόρεια του περιβόλου Ι υπήρχε τρίτος περίβολος, ο οποίος σήμερα σώζεται αποσπασματικά (περίβολος ΙΙΙ). Το κάστρο είναι κτισμένο από αργολιθοδομή και ενισχύεται με επτά οχυρούς πύργους. Στο εσωτερικό του διατηρούνται δυο κινστέρνες που κάλυπταν τις ανάγκες ύδρευσης των κατοίκων. Ιδιαίτερα επιμελημένης κατασκευής είναι η πύλη του κάστρου που χρονολογείται στα τέλη του 11ου αιώνα. Είναι συμπαγής, με τέσσερις πεσσούς που μέσω τεσσάρων σφαιρικών τριγώνων στήριζαν τον θόλο ο οποίος σήμερα έχει καταπέσει