Ι. Ναός Αγίου Δημητρίου, Θεσσαλονίκη

Κατηγορία Μνημείου
Όνομα
Περιγραφή Ο Ι. Ναός του Αγίου Δημητρίου κτίστηκε στα ερείπια ρωμαϊκού λουτρού στη θέση όπου κατά παράδοση φυλακίστηκε και μαρτύρησε το 303 ο Άγιος Δημήτριος, ο πολιούχος της πόλης. Η σημερινή μορφή του ναού είναι αποτέλεσμα της αναστήλωσης που ξεκίνησε μετά την πυρκαγιά του 1917. Ο ναός είναι πεντάκλιτη βασιλική με εγκάρσιο κλίτος, νάρθηκα και υπερώα. Εσωτερικά σώζονται τοπικά ορθομαρμαρώσεις και μαρμαροθετήματα του 5ου και 7ου αι. Oι κίονες και τα κιονόκρανα προέρχονται από παλαιότερες φάσεις του ναού και από παλαιότερα κτίσματα της πόλης. Στη βορειοδυτική γωνία, υπάρχει ο τάφος του αγίου, που σύμφωνα με την παράδοση βρίσκεται εκεί από τα παλαιοχριστιανικά χρόνια. Σώζονται επίσης ψηφιδωτές συνθέσεις αναθηματικού χαρακτήρα που χρονολογούνται στον 5ο, 7ο και 9ο αι. Από τις τοιχογραφίες που κοσμούσαν το ναό σώζονται ελάχιστες. Το 1493 ο ναός μετατράπηκε σε τζαμί, αλλά η λατρεία του Αγίου συνέχισε και περιορίστηκε στο βορειοδυτικό διαμέρισμα. Ο ναός αποδόθηκε ξανά στη χριστιανική λατρεία το 1912. Κάτω από το εγκάρσιο κλίτος του ναού υπάρχει κρύπτη. Εκεί βρισκόταν το ανατολικό τμήμα του ρωμαϊκού λουτρού πάνω στο οποίο κτίστηκε ο ναός. Στα βυζαντινά χρόνια στην κρύπτη ανέβλυζε το αγίασμα και το μύρο του Αγίου Δημητρίου. Κατά τα χρόνια Οθωμανικής Κυριαρχίας η κρύπτη καταχώθηκε και ήρθε στο φως πάλι με την πυρκαγιά του 1917. Στα νότια του ιερού κατά τα μεσοβυζαντινά χρόνια ανεγέρθηκε ο ναός του Αγίου Ευθυμίου. Είναι μικρή τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο κεντρικό κλίτος. Χρονολογείται στα τέλη 9ου/ αρχές 10ου αι. και είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες των αρχών του 14ου αι., έργο προικισμένου καλλιτεχνή εφάμιλλου του Μανουήλ Πανσελήνου.
Τύπος προστασίας



Καθεστώς Προστασίας

    ΥΑ 15813

  • ΦΕΚ: 179/Β/1962-05-26
  • ΥΑ 15813

  • ΦΕΚ: 36/Β/1962-02-03
Συνδεδεμένα Δελτία
Γεωγραφική Περιοχή
Φωτογραφικό Υλικό
Προβολή Φωτογραφιών