Πυθαγόρειο Σάμου

Κατηγορία Χώρου	Επιλεγμένες Κατηγορίες: Χερσαίος Αρχαιολογικός Χώρος
Όνομα	Κύριο όνομα Πυθαγόρειο Σάμου Άλλα ονόματα: Αρχαία Σάμος
Περιγραφή	Η αρχαία Σάμος (Πυθαγόρειο) εθεωρείτο μία από τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαιότητας. Τόσο σε αυτήν όσο και στο χώρο του Ηραίου, τα παλαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα χρονολογούνται στην 4η χιλιετία π.Χ. Η περίοδος της ακμής της Σάμου τοποθετείται χρονικά στα μέσα του 6ου αι. π.Χ. Το νησί ήταν μεγάλη ναυτική δύναμη και απέκτησε εμπορικές σχέσεις με τη γειτονική Μικρά Ασία και τις Μεσογειακές χώρες. Οι Σάμιοι ίδρυσαν αποικίες στην ακτή της Ιωνίας, στη Θράκη και τη Δύση. Η αρχαία Σάμος κατελάμβανε τη θέση της σημερινής πόλης του Πυθαγορείου, όπως αποδεικνύουν τα ανασκαφικά δεδομένα στην περιοχή. Τα ίχνη της πρώτης εγκατάστασης ανθρώπων στην αρχαία πόλη χρονολογούνται από την 4η χιλιετία π.Χ., δηλαδή στους Νεολιθικούς χρόνους, και εντοπίζονται στο λόφο του Κάστρου. Στο απόγειο της πολιτιστικής ανάπτυξης και της φήμης της έφθασε η πόλη κατά τον 6ο αι. π.Χ. και συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια της τυραννίας του Πολυκράτη, γιου του Αιάκη. Σημαντικά έργα που χρονολογούνται στα χρόνια εκείνα είναι ο μεγάλος ναός της θεάς Ήρας, το Ευπαλίνειο Όρυγμα και το λιμάνι. «Ο μέγιστος νηός ων ημείς ίδμεν», θα γράψει ο Ηρόδοτος στο τρίτο βιβλίο του για το μεγάλο ναό της σαμιακής Ήρας. «Αμφίστομον όρυγμα» θα χαρακτηρίσει το περίφημο Ευπαλίνειο υδραγωγείο. «Χώμα εν θαλάσσει» θα γράψει για τον πολυκράτειο μώλο, το θεμελιωμένο σε βάθος 60 οργιές. Ο εύκολος τρόπος εξασφάλισης ξυλείας εξαιτίας των πολλών δασών του νησιού συνετέλεσε στην κατασκευή εμπορικών και πολεμικών πλοίων και έκανε τη Σάμο θαλασσοκράτειρα. Εκείνα τα χρόνια ναυπηγήθηκε ένα πλοίο νέου τύπου, η Σάμαινα. Με την ανασκαφική έρευνα στο χώρο της αρχαίας πόλης τα τελευταία χρόνια έρχονται στο φως τα λείψανα μιας οργανωμένης πόλης με τείχη, πλακόστρωτους δρόμους, πλατείες, σπίτια, καταστήματα, επαύλεις με θαυμάσιας τεχνικής ψηφιδωτά δάπεδα, ναούς, αγορά, δημόσια κτήρια, εργαστήρια, νεκροπόλεις, μεγάλης έκτασης και άρτιας οργάνωσης αθλητικές εγκαταστάσεις, λουτρά, θαυμάσιο υδρευτικό και αποχετευτικό δίκτυο.
Τύπος προστασίας	Τύπος προστασίας από το Υπουργείο Πολιτισμού: Κήρυξη Αρμόδια Υπηρεσία: ΕΦΑ Σάμου και Ικαρίας Παγκόσμιας Κληρονομιάς: ΝΑΙ Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Κληρονομιά: ΝΑΙ
Καθεστώς Προστασίας	ΥΑ 11107 ΦΕΚ: 408/Β/1963-09-18 ΥΑ ΥΠΠΟ/Φ21/40292/1401 ΦΕΚ: 598/Β/1984-08-30 ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/44224/2320 ΦΕΚ: 1027/Β/1991-12-18 ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΑΧ/ Φ43/240839/141480/15369/5918 ΦΕΚ: 352/ΑΑΠ/2014-11-05
Γεωγραφική Περιοχή	Διοικητική Δικαιοδοσία Καλλικράτης ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΣΑΜΟΥ, ΣΑΜΟΥ, ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΥ, ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΥ Σύγχρονα Τοπωνύμια Δεν υπάρχουν διαθέσιμα μοντέρνα τοπωνύμια
Επιστημονική Τεκμηρίωση	Χρονολόγηση Από: Αρχαίοι Χρόνοι Έως: Αρχαίοι Χρόνοι Τύπος χώρου / μνημείου: Νεκροταφείο Τεκμηρίωση: Αρχαία νεκροταφεία Χρονολόγηση Από: Νεολιθική Εποχή Έως: Ελληνιστική Περίοδος Τύπος χώρου / μνημείου: Πόλη , Κατοίκηση Τεκμηρίωση: Αρχαία πόλη Πυθαγορείου Σάμου Χρονολόγηση Από: Αρχαϊκή Περίοδος Τύπος χώρου / μνημείου: Σήραγγα Ύδρευσης Τεκμηρίωση: Ευπαλίνειο Όρυγμα Χρονολόγηση Από: Αρχαϊκή Περίοδος Έως: Ελληνιστική Περίοδος Τύπος χώρου / μνημείου: Λιμενική Εγκατάσταση Τεκμηρίωση: Κατάλοιπα αρχαίου λιμένος Πυθαγορείου [αρχιτεκτονικά μέλη, κεραμική, λιμενοβραχίων - κατάλοιπα λιθορριπής (κυματοθραύστης)] του 3ου αι. π.Χ. στα νότια του σύγχρονου νότιου προσήνεμου μώλου του λιμανιού του Πυθαγορείου.
Φωτογραφικό Υλικό	Προβολή Φωτογραφιών