Περιγραφή |
Οι πρώτες ανασκαφικές έρευνες στον χώρο της Ισθμίας διενεργήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1930 από τους βρετανούς αρχαιολόγους R.J.H. Jenkins και Megaw, αλλά η συστηματική ανασκαφή και μελέτη του χώρου ξεκίνησε τη δεκαετία του 1950 από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια της Καλιφόρνια, του Σικάγο και του Οχάιο υπό τη διεύθυνση των αρχαιολόγων O. Broneer, P. Clement, E. Gebhard και T. Gregory.
Η κομβική θέση της Ισθμίας μεταξύ της ελληνικής χερσονήσου και της Πελοποννήσου ήταν ανέκαθεν στρατηγικά, αλλά και εμπορικά ? οικονομικά, πλεονεκτική. Η περιοχή κατοικήθηκε αδιάκοπα από τα προϊστορικά χρόνια έως τα πρώιμα βυζαντινά, γεγονός που τεκμηριώνεται από τα αποκαλυφθέντα οικιστικά κατάλοιπα, μεταξύ των οποίων τα μυκηναϊκά και ελληνιστικά στη θέση Ράχη, καθώς και τα κατάλοιπα της πρώιμης βυζαντινής περιόδου στην περιοχή του ιερού του Ποσειδώνα. Επιπλέον, η Ισθμία υπήρξε τόπος λατρείας ήδη από τα γεωμετρικά χρόνια, ενώ αποτέλεσε σημαντικό θρησκευτικό κέντρο από την αρχαϊκή περίοδο, με την ίδρυση του πρώτου ιερού του Ποσειδώνα, και εξής. Στο πλαίσιο των λατρευτικών δρώμενων τελούνταν επιπλέον θυσίες σε λάκκους, καθώς και νεκρικοί αγώνες πανελλήνιας σημασίας, προς τιμή του νεκρού παιδιού Παλαίμονα ? Μελικέρτη. Ωστόσο, κατά την πρώιμη βυζαντινή περίοδο (4ος αι. μ.Χ) σημειώθηκε σταδιακή παρακμή και εγκατάλειψη της περιοχής, και τα επιβλητικά κτίρια των αρχαϊκών, κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων κατεδαφίστηκαν προκειμένου το υλικό τους να χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή του Ιουστινιάνειου ή Εξαμίλιου τείχους που στόχευε στην προστασία της Πελοποννήσου από τις αυξανόμενες βαρβαρικές επιδρομές.
Στον αρχαιολογικό χώρο περιλαμβάνονται το ιερό του Ποσειδώνα, το στάδιο των ελληνιστικών ? ρωμαϊκών χρόνων στα νοτιοανατολικά του Ιερού, τα οικιστικά κατάλοιπα ελληνιστικών χρόνων στη θέση Ράχη, τα ερείπια του μυκηναϊκού κυκλώπειου τείχους, οι αρχαιότητες στον οικισμό Κυρά Βρύση, μεταξύ των οποίων αψιδωτό κτίριο της πρώιμης υστεροελλαδικής εποχής, καθώς και οικιστικά κατάλοιπα και τμήμα αρχαίας οδού κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, τα οικιστικά κατάλοιπα, το νεκροταφείο, τα πηγάδια και τα λατομεία αρχαϊκών, κλασικών και ελληνιστικών χρόνων στα δυτικά και νότια του ιερού, η αρχαία οδός και τα παρόδια μνημεία προς την αρχαία Κόρινθο, η Δυτική Θεμελίωση (West Foundation) στα δυτικά και η Ιουστινιάνεια διίσθμια οχύρωση στα νότια της νέας εθνικής οδού Αθηνών ? Πατρών. |