Φρούριο Παλαμηδίου, Ναύπλιο, Αργολίδα

Κατηγορία Χώρου	Επιλεγμένες Κατηγορίες: Χερσαίος Αρχαιολογικός Χώρος
Όνομα	Κύριο όνομα Φρούριο Παλαμηδίου, Ναύπλιο, Αργολίδα Άλλα ονόματα:
Περιγραφή	Ο λόφος του Παλαμηδίου βρίσκεται στα ανατολικά της πόλης του Ναυπλίου, σε ύψος 216 μ. Ο λόφος και κατ' επέκταση του φρούριο πήραν το όνομά τους από τον ομηρικό ήρωα Παλαμήδη, εφευρέτη και γιατρό, γιο του Ναυπλίου, ο οποίος ήταν και ο μυθικός οικιστής της πόλης. Ο λόφος οχυρώθηκε για πρώτη φορά από τους Βενετούς κατά τη διάρκεια της Β΄ Βενετοκρατίας (1686-1715). Το Παλαμήδι είναι ένα τυπικό φρούριο μπαρόκ του 18ου αιώνα, σε σχέδια των μηχανικών Giaxich και Lasalle. Αποτελείται από ένα σύστημα οκτώ προμαχώνων που συνδέονται μεταξύ τους με τείχη. Κάθε προμαχώνας είναι αυτόνομος, έτσι ώστε αν ένας από αυτούς καταληφθεί, η άμυνα να συνεχίζεται από τους υπόλοιπους. Μέσα στον κεντρικό προμαχώνα του Αγίου Ανδρέα βρίσκεται ομώνυμος ναός, που χτίστηκε το 1712 από τους Βενετούς και ήταν αφιερωμένος αρχικά στον Άγιο Γεράρδο, προστάτη άγιο της οικογένειας των Σαγρέδων. Πρόκειται για έναν μικρό ναό, ο οποίος κατά το ανατολικό του ήμισυ βρίσκεται κάτω από το βράχο. Στο επάνω μέρος της πύλης του προμαχώνα υπάρχει εντοιχισμένο ανάγλυφο με τον Λέοντα, σύμβολο της Δημοκρατίας της Βενετίας, και κτητορική επιγραφή. Στο φρούριο του Παλαμηδίου, πιθανώς στον Προμαχώνα Μιλτιάδη, φυλακίστηκε ο Θ. Κολοκοτρώνης για 11 μήνες αφού κατηγορήθηκε το 1834 για έσχατη προδοσία.
Τύπος προστασίας	Τύπος προστασίας από το Υπουργείο Πολιτισμού: Κήρυξη Αρμόδια Υπηρεσία: ΕΦΑ Αργολίδας
Καθεστώς Προστασίας	ΥΑ 11707 ΦΕΚ: 429/Β/1966-07-08 ΒΔ 25-2-1922 ΦΕΚ: 28/Α/1922-02-26 ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/41601/1185 ΦΕΚ: 817/Δ/1995-10-19
Συνδεδεμένα Δελτία	Φρούριο Παλαμηδίου, Ναύπλιο, Αργολίδα, Ζώνη Α, Ζώνη Α
Γεωγραφική Περιοχή	Διοικητική Δικαιοδοσία Καλλικράτης ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ, ΝΑΥΠΛΙΕΩΝ, ΝΑΥΠΛΙΟΥ, ΝΑΥΠΛΙΕΩΝ, Ναύπλιον Σύγχρονα Τοπωνύμια Δεν υπάρχουν διαθέσιμα μοντέρνα τοπωνύμια
Επιστημονική Τεκμηρίωση	Χρονολόγηση Από: Μεταβυζαντινή Περίοδος Έως: Μεταβυζαντινή Περίοδος Τύπος χώρου / μνημείου: Τείχος , Προμαχώνας , Χριστιανικός Ναός , Κάστρο , Αποθήκη , Υδατοδεξαμενή (Υδραγωγείο) Τεκμηρίωση: Το Παλαμήδι είναι οικοδομημένο σε ύψος 216μ στην κορυφή του λόφου στα ανατολικά της πόλης του Ναυπλίου. Ο λόφος και κατ' επέκταση του φρούριο πήραν το όνομά τους από τον ομηρικό ήρωα Παλαμήδη, εφευρέτη και γιατρό, γιο του Ναυπλίου, ο οποίος ήταν και ο μυθικός οικιστής της πόλης. Το φρούριο άρχισε να κατασκευάζεται κατά τη Β' Ενετοκρατία, όταν προβλεπτής της πόλης ήταν ο Αυγουστίνος Σαγρέδος. Οι μηχανικοί του έργου ήταν οι Τζιάσιξ και Λασάλ. Ενσωματώνοντας τις κατακτήσεις της ιταλικής μηχανικής του 18ου αι., το φρούριο του Παλαμηδίου αποτελείται από ένα σύστημα οκτώ αλληλοϋποστηριζόμενων προμαχώνων, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με τείχος. Κάθε προμαχώνας είναι αυτόνομος και διαθέτει δικές του αποθήκες και κινστέρνες, ώστε να είναι ικανός να αντιτάξει άμυνα ακόμα και στην περίπτωση που το υπόλοιπο φρουριακό σύστημα έχει καταληφθεί από τον εχθρό. Όλοι οι προμαχώνες, μετά την απελευθέρωση, πήραν ονόματα ηρώων της Ελληνικής Ιστορίας και Μυθολογίας, εκτός από δυο. Ο ένας πήρε το όνομα από τον προστάτη άγιο των αγωνιστών που κατέλαβαν το φρούριο (Άγιος Ανδρέας) και ο άλλος από το Γάλλο φιλέλληνα Robert που θυσιάστηκε μαχόμενος κατά των Οθωμανών. Πρώτος κατασκευάστηκε ο προμαχώνας του Αγίου Ανδρέα. Στην πύλη του φέρει ανάγλυφη μαρμάρινη πλάκα με τα σύμβολα της Δημοκρατίας της Βενετίας (Λέων με ανοικτό Ευαγγέλιο) και κάτω κτητορική επιγραφή με τη χρονολογία 1711. Μέσα στον προμαχώνα υπάρχει μικρός ναός, αρχικά αφιερωμένος στον προστάτη άγιο της οικογένειας των Σαγρέδων St. Girardo (Άγιος Γεράρδος) και μετέπειτα, μετά την απελευθέρωση, στον Άγιο Ανδρέα. Στον προμαχώνα 'Μιλτιάδη' φυλακίστηκε ο Κολοκοτρώνης την περίοδο της Αντιβασιλείας. Χρονολόγηση Από: Μεταβυζαντινή Περίοδος Έως: Μεταβυζαντινή Περίοδος Τύπος χώρου / μνημείου: Χριστιανικός Ναός , Βασιλική , Σπηλαιώδης Ναός Τεκμηρίωση: Ι. Ναός Αγίου Ανδρέα (στον προμαχώνα του Αγίου Ανδρέα) Ι. Ναός Αγίων Πάντων (σπηλαιώδης ναός των αρχών του 19ου αι. στο ευρύτερο περιβάλλον) Ι. Ναός Αγίας Τριάδας (μονόχωρη δρομική βασιλική με στοιχεία νεοκλασικού ρυθμού και κατάγραφη με τοιχογραφίες σύγχρονες με το κτίριο, στο ευρύτερο περιβάλλον) Χρονολόγηση Από: Μεταβυζαντινή Περίοδος Έως: Μεταβυζαντινή Περίοδος Τύπος χώρου / μνημείου: Πλατεία Τεκμηρίωση: Πλατεία της Α' Εθνοσυνέλευσης
Φωτογραφικό Υλικό	Προβολή Φωτογραφιών