Χερσόνησος του Άθω, Χαλκιδική
Κατηγορία Χώρου | |
---|---|
Όνομα | |
Περιγραφή | Στις πλαγιές του όρους Άθωνα, σε ένα εξαιρετικού κάλλους φυσικό περιβάλλον, εκτείνεται η μοναστική πολιτεία του Αγίου Όρους. Ασκητές είχαν εγκατασταθεί στον Άθω από τον 7ο αιώνα, ενώ από το 883 πρέπει να υπήρχε κάποια μορφή κοινοτικής οργάνωσης. Θεμελιωτής του αθωνικού μοναχισμού ήταν ο όσιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης, που έφθασε στο Όρος το 957 και με τη συνδρομή του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά ίδρυσε τη Μονή Μεγίστης Λαύρας το 963. Η οργάνωση της μοναστικής ζωής στον Άθω πραγματοποιήθηκε το 972 με τον «Τράγο», το πρώτο τυπικό του Αγίου Όρους, που υπέγραψε ο αυτοκράτορας Ιωάννης Τσιμισκής. Ακολούθησε η ίδρυση και άλλων μονών, με τη συνδρομή βυζαντινών αυτοκρατόρων, μελών της αυτοκρατορικής αυλής και ηγεμόνων άλλων ορθόδοξων κρατών. Τον 11ο αιώνα παρατηρείται μεγάλη ακμή στην αθωνική πολιτεία, τον 12ο αιώνα ανακόπτεται ο ρυθμός ίδρυσης νέων μονών, αλλά στους επόμενους αιώνες οικοδομούνται και πάλι σημαντικά μοναστήρια. Στον 17ο και τον 18ο αιώνα η αθωνική πολιτεία μετατρέπεται σε δραστήριο πνευματικό κέντρο. Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους εντείνεται και πάλι η οικοδομική δραστηριότητα στο Άγιον Όρος. Η αυτοδιοίκητη κοινότητα του Αγίου Όρους απαρτίζεται από είκοσι μεγάλες μονές, δώδεκα σκήτες και πολυάριθμα κελιά, καλύβες, καθίσματα και ασκητήρια. Στις Καρυές, όπου εδρεύει η Ιερά Κοινότης, το όργανο διοίκησης της αθωνικής πολιτείας, υπάρχει ο σημαντικός ναός του Πρωτάτου. Τα είκοσι μεγάλα μοναστήρια του Αγίου Όρους είναι της Μεγίστης Λαύρας, Βατοπεδίου, Ιβήρων, Χελανδαρίου, Διονυσίου, Κουτλουμουσίου, Παντοκράτορος, Ξηροποτάμου , Ζωγράφου , Δοχειαρείου , Καρακάλλου, Φιλοθέου, Σιμωνόπετρας , Αγίου Παύλου, Σταυρονικήτα , Ξενοφώντος, Γρηγορίου, Εσφιγμένου, Αγίου Παντελεήμονος, Κωνσταμονίτου. Τα εντυπωσιακά αθωνικά μοναστήρια, στα οποία φυλάσσονται ανεκτίμητα κειμήλια,είναι κτισμένα σε επάλληλες φάσεις, στα πρότυπα της βυζαντινής αρχιτεκτονικής με επιρροές από την Κωνσταντινούπολη: πτέρυγες κελιών φρουριακής μορφής περιβάλλουν αυλή με το καθολικό στο μέσον, με τράπεζες, παρεκκλήσια, φιάλες και βοηθητικά κτήρια. Μεγάλη είναι η ποικιλία των αρχιτεκτονικών τύπων, ενώ στο καθολικό της Μεγίστης Λαύρας, δημιουργήθηκε ο «αθωνικός» ναοδομικός τύπος, ένας σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο και πλευρικούς χορούς, που διαδόθηκε στο Άγιον Όρος και στα Βαλκάνια από τη μεσοβυζαντινή έως τη μεταβυζαντινή περίοδο. Στα αθωνικά μοναστήρια εντυπωσιάζουν οι εξαίρετης ποιότητας τοιχογραφίες παλαιολόγειας και μεταβυζαντινής τέχνης, έργα συχνά κορυφαίων ζωγράφων, του Μανουήλ Πανσέληνου από τη Θεσσαλονίκη, των κρητικών ζωγράφων Θεοφάνη Στρελίτζα ή Μπαθά, του μαθητή του Τζώρτζη και του Θηβαίου ζωγράφου Φράγγου Κατελάνου. Το Άγιο Όρος και το φυσικό του περιβάλλον, εγγράφηκε το 1988 στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, ως μεικτό αγαθό. |
Τύπος προστασίας |
|
Καθεστώς Προστασίας |
ΥΑ 5980 |
Γεωγραφική Περιοχή | |
Επιστημονική Τεκμηρίωση |
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Νεότεροι Χρόνοι
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Ύστερη Βυζαντινή/Υστεροβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Ύστερη Βυζαντινή/Υστεροβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Πρώιμη Βυζαντινή/Πρωτοβυζαντινή Περίοδος
Σύγχρονη Εποχή
Ύστερη Βυζαντινή/Υστεροβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Μεταβυζαντινή Περίοδος
Μέση Βυζαντινή/Μεσοβυζαντινή Περίοδος
Ύστερη Βυζαντινή/Υστεροβυζαντινή Περίοδος
|