Γύρουλας Σαγκρίου, Νάξος

Κατηγορία Χώρου	Επιλεγμένες Κατηγορίες: Χερσαίος Αρχαιολογικός Χώρος
Όνομα	Κύριο όνομα Γύρουλας Σαγκρίου, Νάξος Άλλα ονόματα:
Περιγραφή	Στον αρχαιολογικό χώρο του Γύρουλα εντοπίστηκαν τα ερείπια αρχαϊκού ναού αφιερωμένου στην λατρεία της Δήμητρας ή του Απόλλωνα (Τελεστήριο). Κατά τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους, ο αρχαίος ναός μετατράπηκε σε βασιλική. Στον αρχαιολογικό χώρο περιλαμβάνονται επίσης κατάλοιπα ελληνιστικών οικισμών στις θέσεις Μπαντίδαινες, Αυλωνίτσα, και Ράχη, οικιστικά κατάλοιπα κλασικών χρόνων στις θέσεις Καθάνυχτα και Λαθρήνο, καθώς και 19 διάσπαρτοι ναοί βυζαντινών και μεταβυζαντινών χρόνων.
Τύπος προστασίας	Τύπος προστασίας από το Υπουργείο Πολιτισμού: Κήρυξη Αρμόδια Υπηρεσία: ΕΦΑ Κυκλάδων
Καθεστώς Προστασίας	ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ21/59271/3340 ΦΕΚ: 49/Β/1996-01-19 ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ21/48748/3026 ΦΕΚ: 42/Β/1998-01-27 ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ21/44720/2228 ΦΕΚ: 225/ΑΑΠ/2012-06-19 ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ21/59271/3340 ΦΕΚ: 1036/Β/1995-12-14 ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΑΧ/Α1/ Φ21/70086/34002/4723/2372 ΦΕΚ: 437/ΑΑΠ/2013-12-05
Συνδεδεμένα Δελτία	Γύρουλας Σαγκρίου, Νάξος, Ζώνη Α Γύρουλας Σαγκρίου, Νάξος, Ζώνη Β
Γεωγραφική Περιοχή	Διοικητική Δικαιοδοσία Καλλικράτης ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΝΑΞΟΥ, ΝΑΞΟΥ & ΜΙΚΡΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ, ΝΑΞΟΥ, ΣΑΓΚΡΙΟΥ Σύγχρονα Τοπωνύμια Γύρουλας Μπαντίδαινες Αυλωνίτσα Ράχη Καθάνυχτα Λαθρήνο
Επιστημονική Τεκμηρίωση	Χρονολόγηση Από: Βυζαντινή Περίοδος Έως: Βυζαντινή Περίοδος Τύπος χώρου / μνημείου: Χριστιανικός Ναός Τεκμηρίωση: 19 διάσπαρτοι ναοί, μεταξύ των οποίων: Ι. Ν. Αγίου Ιωάννη Θεολόγου: μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός πάνω στον αρχαϊκό ναό της Δήμητρας. Ι. Ν. Αγίου Ιωάννη Μπαούζη: Βυζαντινός μονόχωρος ναός με τρούλο, καμαροσκέπαστος, που διασώζει λείψανα τοιχογραφιών. Ι. Ν. Μεταμορφώσεως Σωτήρος (Χριστός): Βυζαντινός μονόχωρος ναός με τρούλο, καμαροσκέπαστος, που διασώζει ίχνη τοιχογραφιών. Ι. Ναός Αγίου Γεωργίου Λαθρήνου. Βυζαντινός δίδυμος ναός με τοιχογραφίες, χρονολογείται στο β' ήμ. του 13ου αι. Ι. Ναός Αγίου Θωμά. Βυζαντινός μονόχωρος ναός, σήμερα καμαροσκεπής. Ι. Ναός Αγίου Βασιλείου. Μονόχωρος, καμαροσκεπής, βυζαντινών χρόνων. Ι. Ναός Αγίας Παρασκευής. Μονόχωρος, καμαροσκεπής, βυζαντινών χρόνων. Ι. Ναός Αγίου Νικολάου. Βυζαντινός, μονόκλιτος, σταυροειδής με τρούλο, που χρονολογείται πιθανόν στο 13ο αι. μ.Χ. με δύο ή τρία στρώματα τοιχογραφιών Ι. Ναός Αγίας Αικατερίνης και Αγίου Ακινδύνου: Δίκλιτος ναός με καμαροσκεπή τα κλίτη, βυζαντινών χρόνων. Ι. Ναός Αγίου Δημητρίου: Μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός, βυζαντινών χρόνων. Ι. Ναός Αγίου Ιωάννη Αυλωνίτσα: βυζαντινός ναός σε σχήμα ελεύθερου σταυρού με τρούλο και νάρθηκα και δίκογχο καμαροσκέπαστο παρεκκλήσι με τοιχογραφίες. Ι. Ναός Παναγίας Αρκουλού: μονόχωρος με τρούλο και βυζαντινές τοιχογραφίες. Ι. Μονή Σταυρού. Πύργος οχυρωματικός της Ενετοκρατίας με καθολικό. Ι. Ναός Αγίου Ιωάννη Θεολόγου στ' Αδησαρού: Βυζαντινός μονόχωρος καμαροσκέπαστος με τρούλο και ανεικονικές τοιχογραφίες στο ιερό που χρονολογούνται σε μεταγενέστερη ζωγραφική φάση του 13ου και 14ου αι. μ.Χ. Ι. Ναός Αγίου Ιωάννη στην περιοχή Κακνάδο: Βυζαντινός μονόχωρος ναός με τρούλο, διασώζει δύο στρώματα τοιχογραφιών. Ι. Ναός Αγίας Αναστασίας, ερειπωμένος, μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός με ίχνη τοιχογραφιών. Ι. Ναός Αγίου Πολυκάρπου: μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός. Ι. Ναός Παναγίας: μονόχωρος καμαροσκέπαστος με λείψανα βυζαντινών τοιχογραφιών. Ι. Ναός Αγίου Νικήτα Αφέντη Χριστού: μονόχωρος καμαροσκέπαστος βυζαντινών χρόνων με ίχνη λειψάνων τοιχογραφιών. Χρονολόγηση Από: Αρχαϊκή Περίοδος Έως: Παλαιοχριστιανική Περίοδος Τύπος χώρου / μνημείου: Βασιλική , Τελεστήριο , Αρχαίος Ναός Τεκμηρίωση: Ερείπια αρχαϊκού ναού (Τελεστήριο) αφιερωμένου στη λατρεία της Δήμητρας, πιθανότατα και του Απόλλωνα. Ο αρχαίος ναός χρονολογείται περίπου το 530 π.Χ. και κατά τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους μετατράπηκε σε βασιλική, χωρίς μεγάλες επεμβάσεις στο αρχαίο κτίριο. Θέση στο χώρο: Γύρουλας Σαγκρίου Χρονολόγηση Από: Κλασική Περίοδος Έως: Κλασική Περίοδος Τύπος χώρου / μνημείου: Κτιριακά Κατάλοιπα Τεκμηρίωση: Οικιστικά κατάλοιπα κλασικών χρόνων στις θέσεις Καθάνυχτα και Λαθρήνο. Χρονολόγηση Από: Ελληνιστική Περίοδος Έως: Ελληνιστική Περίοδος Τύπος χώρου / μνημείου: Κτιριακά Κατάλοιπα , Οικισμός Τεκμηρίωση: Κατάλοιπα ελληνιστικών οικισμών στις θέσεις Μπαντίδαινες, Αυλωνίτσα, και Ράχη.
Φωτογραφικό Υλικό	Προβολή Φωτογραφιών